Igielniki

Igielniki wczesnośredniowieczne to wdzięczny przedmiot do dyskusji. W zasadzie każdy egzemplarz ma swoją własną "osobowość". Jak sama nazwa wskazuje, przedmioty te służyły do przechowywania igieł (kościanych lub metalowych). Z materiału archeologicznego znane są igielniki rogowe i metalowe. Pierwszy typ wykonywano przez oczyszczenie wnętrza fragmentu poroża, z którego powstawał igielnik, gładzenie zewnętrznej powierzchni i ewentualnie pokrywano wzorem. Niezbędna była też zatyczka wykonywana zazwyczaj z tego samego materiału. Poniżej przykład z Toruńskiego Muzeum Okręgowego. Według informacji zamieszczonych w Katalogu Znalezisk Archeologicznych igielnik pochodzi z okolic Gniewa.

Wczesnośredniowieczny igielnik z okolic Gniewa, eksponowany w domu Eskenów w Toruniu

Poniżej dość luźna wariacja na poruszany temat: igielnik z bzu czarnego. Drewno tego gatunku ma tę właściwość, że jest puste w środku. Całości dopełnia kościana igła. Dla zabezpieczenia zatyczki przed zgubieniem przez otworki przeciągnięta jest dratwa. Na pierwszym zdjęciu system zabezpieczający też jest widoczny :)

Rekonstrukcja historyczna

Niestety w fotozbiorach nie posiadam żadnego igielnika metalowego, ale zapewniam, że są one także odnajdywane. Były wykonywane z blachy brązowej lub żelaznej. Przykładem niech będą dwa egzemplarze z Truso (fotografia w publikacji Pacifica Terra. Prusowe-Słowianie-Wikingowie u ujścia Wisły. Katalog wystawy, Malbork 2004, s. 105).

Po więcej przykładów igielników odsyłam do Katalogu, gdzie zamieszczone są bogato zdobione znaleziska z Samborca, Legnicy i Opola.

Komentarze

  1. Nie ma pewności, że były to igielniki. Krzysztof Jaworski w "Wyroby z kości i poroża..." interpretuje podobne wyroby jako kałamarze.

    OdpowiedzUsuń
  2. A jakie przesłanki wg autora świadczą o tym, że to kałamarze?

    OdpowiedzUsuń
  3. Alicjo, może Cię zainteresuje - nie tak dawno wyszedł artykuł o igielnikach: Andrzej Kuczkowski "Średniowieczne tzw. igielniki z rogu i poroża odkryte na ziemiach polskich" [w:] Archeologia Polski, t. LV, z. 1-2, 2010. Niestety, widziałam go tylko pobieżnie w księgarni, nie wiem, czy autor opisuje jakieś nowe egzemplarze. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  4. Wielkie dzięki za informację o artykule :) Pozdrawiam Cię również, Anonimie.

    OdpowiedzUsuń
  5. Wspomniany artykuł do pobrania:
    Artykuł do pobrania tu:
    http://rcin.org.pl/Content/49527/WA308_66157_P321_Sredniowieczne-tzw_I.pdf

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty