Fjendens ansigt

"Oblicze wroga" - tak brzmi podtytuł wystawy poświęconej jednemu z najbogatszych znalezisk duńskich. Mowa o zbiorze militariów odkrytych w latach 50-tych XX w. w Illerup Ådal na dnie dawnego jeziora. W pierwszych stuleciach naszej ery miejsce to kilkukrotnie było świadkiem deponowania ogromnych ilości broni oraz rzeczy codziennego użytku zdobytych przez miejscową ludność na najeżdżających jej ziemie wrogach. Zjawisko trwało od III do VI w. Wrzucone do wody przedmioty wykonane z metalu zachowały się dzięki zasadowemu środowisku akwenu. Rozkładowi uległy za to skóra i tekstylia. Część znalezisk prezentowana jest w niepozornym budynku Moesgård Museum niedaleko Århus. Po obejrzeniu wystawy zgodnie stwierdziliśmy, że była ona jedną z lepszych, jeśli nie najlepszą ekspozycją muzealną, jaką mieliśmy okazję zobaczyć - a było ich dotychczas sporo. Wszędzie konsekwentnie zastosowano odcienie szarości i czerni. Ciekawie skomponowany podkład muzyczny w klimatach dark wave tworzył świetny nastrój do odbioru wystawy.

Jedno z wielu nagromadzeń rytualnie zniszczonej broni. W takim ułożeniu odsłaniano znaleziska podczas prac wykopaliskowych.

Wśród zdeponowanych militariów i przyborów osobistych archeolodzy wyróżnili dwie grupy znalezisk. Większość stanowią przedmioty wyprodukowane w Skandynawii, mniejszą ilość przedmiotów wyprodukowano na terenach Cesarstwa Rzymskiego. Ale za to jakich! Uwagę przyciągają miecze wykute najpewniej w Galii, z jelcami i głowicami z kości słoniowej. Rękojeści zdobione są złotem i srebrem, słowem: luksus.

Na poniższym zdjęciu widać zestawy do krzesania ognia i grzebienie pochodzenia skandynawskiego. Eksponowanie od kilkunastu do kilkudziesięciu identycznych artefaktów, zapewne nie wszystkich, pokazuje siłę ilościową najeźdźców.

W innej gablocie umieszczono przedmioty pokryte pismem runicznym. Widoczny w środku górnego rzędu srebrny (!) imacz tarczy posiada napis Nithijo tawide, co znaczy Nithijo wykonał.

Nie sposób scharakteryzować całości znalezisk pochodzących z Illerup. To, co tutaj zaprezentowałam jest tylko ich małym fragmentem.

Miejsce ma swoją stronę w Internecie: http://www.illerup.dk/
Do poczytania polecam przetłumaczoną na polski książkę Illerup Ådal. Czarodziejskie zwierciadło archeologii, której autorem jest prof. Jørgen Ilkjær.