Law Ting Holm

Þingvöllr

Według badań lingwistycznych blisko 95% nazw miejscowych na Szetlandach ma rodowód skandynawski. Mimo tego, gdy mijamy białą tablicę z napisem Tingwall poziom naszej ekscytacji wzrasta.

W tej niewielkiej wsi na środku szetlandzkiego mainlandu znajdujemy mały półwysep, dawniej będący wyspą (holm) do której prowadziła grobla. Wyspa w półwysep przekształcona została w połowie XIX wieku celem poszerzania areału pod wypas owiec, usunięto wtedy stół z ławami, przy którym toczyły się obrady.

Terminem "ting", "thing" czy "ding" określamy w językach germańskich zgromadzenia wszystkich wolnych mężczyzn. W naszej mowie - wiec. Podczas ich trwania podejmowano decyzje polityczne, wojenne oraz sprawowano funkcje sądownicze.

Romantyczna wizja wczesnośredniowiecznego sejmu pod gołym niebem - Althing, przeniesiona per analogiam z Islandii, i utrwalona w lokalnej świadomości, nijak się ma do przypadku szetlandzkiego (przynajmniej w świetle obecnej wiedzy.) W źródłach Law Ting Holm wymieniony jest dopiero w 1299, a zatem w czasach kiedy władza należała do króla i sprawowana była przez jego urzędników a wikingowie ustatkowali się i zostali rybako-rolnikami.

I to właśnie we władzy królewskiej należy upatrywać powstanie lawting. Miejsca głoszenia i egzekucji prawa, nie jego tworzenia. Zachowało się jeszcze przynajmniej kilka innych nazw miejsc i wsi - Aithsting,  Delting, Sandsting, Lunnasting czy Nesting (w przeciwieństwie do Tingwall przetrwały tylko ich nazwy). Ich powstanie jako lokalne parafialne tingi także należy wiązać z systemem prawnym wprowadzonym przez norweskich władców.

Zgromadzenia miały tu miejsce prawie do końca XVI wieku. Następnie prawo stanowione było z oddalonego o kilka kilometrów zamku w Scalloway. Jego fotografię możecie obejrzeć w naszej zamkowej galerii. Już na początku XVII wieku instytucja lawting zastąpiona została urzędem szeryfa. 

Jeżeli w stuleciach poprzedzających norweskie panowanie istniał Althing na Szetlandach to z dużym prawdopodobieństwem moglibyśmy go szukać na omawianej wyspie, a lawting uznać za jego kontynuację w 'nowym' ustroju politycznym.
I tak jak nie mamy powodów żeby wątpić w fakt jego istnienia, tak też nie mamy na to dowodów.

Przez stulecia szkockiego i brytyjskiego panowania nad Szetlnadami nie udało się w pełni wykorzenić starego skandynawskiego prawodawstwa - Udal - ustanowionego przez Magnusa VI Prawodawcę w drugiej połowie XIII wieku. Do dziś obowiązują niektóre zasady dotyczące wspólnych terenów pod wypas bydła (dziś przeważnie owiec) oraz wybrzeży.

Jeszcze łabędzie. W całym Zjednoczonym Królestwie ptaki niemające właściciela są własnością Her Majesty The Queen, Seigneur of the Swans. Jedynym wyjątkiem od tej zasady są północne wyspy, gdzie łabędzie należą do gminu.

Obrady przy stole. Wizja artysty, rysunek umieszczony na tablicy informacyjnej przy półwyspie. 

Zainteresowanych lingwistycznymi rozważaniami zachęcamy do przejrzenia licznych opracowań dostępnych w Internecie. Dobrym punktem wyjścia jest krótki dokument przygotowany przez Shetland Amenity Trust w ramach projektu Shetland Place Names.

Poruszonych łąbędzim tematem zachęcamy do wygooglania hasła "Swan Upping".

Natomiast wszystkich chcących pogłębić temat germańskiego wiecowania przekierowujemy na stronę projektu: Thing Sites, Discover the viking cradle of democracy, a w kontekście Szetlandów szczególnie przydatny będzie artykuł Briana Smith'a, On the nature of tings: Shetland’s law courts from the middle ages until 1611, [w:] The New Shetlander, No 250, Yule 2009.