Zwanowo

Historią miasta odkrytego w wyniku przeglądania zdjęć satelitarnych na Geoportalu pasjonujemy się już ponad 4 lata, kiedy to po raz pierwszy informacja o nim pojawiła się w Archeowieściach. Zadzwiające, że musiało minąć tyle czasu, zanim trafiliśmy do Dzwonowa znajdującego się rzut kamieniem od Poznania. Z przyczyn logistycznych wizytę musieliśmy złożyć dwa razy. Pierwsza miała miejsce 13 października, na zaproszenie odkrywcy - kolegi Marcina Krzepkowskiego, druga trochę później bo w dzień 1 listopada. 

---

W trakcie 4. Spotkań Dzwonowskich mieliśmy przyjemność zapoznać się z wynikami badań prowadzonych w roku 2018. Czekała nas także krótka wycieczka na stanowisko gdzie znajdował się dwór, czy raczej dwa dwory - średniowieczna siedziba właścicieli miasta - Nałęczów oraz późniejszy, nowożytny należacy do rodu Rogalińskich herbu Łodzia. Ze wspomnianego stanowsika zostały wyeksponowane nowożytne kafle piecowe, pięknie zdobione. 

Zabrakło nam natiomast czasu, żeby przejść się na pole gdzie stało średniowieczne Dzwonowo.

Co chemy podkreslić - jesteśmy pod dużym wrażeniem zaangażowania i zainteresowania lokalnej społeczności, mieszkańców Dzwonowa, okolicznych wsi i Skoków. To już drugi znany nam przykład gdzie sąsiedzi integrują się, dbając o dziedzictwo archeologiczne (pozdrawiamy niniejszym Stowarzyszenie Gród Zalesie).

Co nie udało się podczas pierwszej wizyty, wkrótce nadrobiliśmy wybierając się na dłuższy, inspirowany lekturą książki Roberta Macfarlane'a (polecamy), spacer po puszczy Zielonce.

Oprócz autopsji nieistniejącego miasta założyliśmy sobie, że odwiedzimy także dawny ewangelicki cmentarz, czego ze względu na brak jakiegokolwiek przygotowania, nie udało się zrealizować (szukaliśmy w złej lokazlizacji, koło krzyża przy rozdrożu  na południe od wsi). Nie narzekamy, będzie pretekst do kolejnego wędrowania po puszczy.

Stojąc w polu potrzeba dużo wyobraźni, a najlepiej zdjęć lotniczych pokazujących wyróżniki wegetacyjne, żeby uwierzyć, że w miejscu tym znajdował się rynek miasta. Ulokowane, prawdopodobnie na prawie średzkim, na początku XIV wieku, w oparciu o istniejącą już od XIII wieku wieś. W 1462 roku Dzwonowo po raz ostatni zostało opisane jako miasto, by na początku XVI wieku na kartach historii zdegradowanym być do statusu niewielkiej wsi. Powodem upadku miasta były sukcesy innych nowolokowanych ośrodków miejskich - Skoków, Kiszkowa oraz Murowanej Gośliny. 

Na dwóch poniższych obrazach widoczny element obronno-porządkujący -  zachowane obwałowania ziemne, miasta w jego północno-wschodniej części. Jedyne elementy w jawny sposób zdradzające, że nie stoimy na zwyczajnym polu. 

Na koniec - jeżeli ktoś jeszcze nie śledzi tego co się dzieje w Dzwonowie, to polecamy obserwacje bloga Dzwonowo - Zaginione Miasto oraz jego facebookowego profilu. Osobom, które nie zdołały nabyć drukowanej monografii przekierowujemy do jej wirtualnej wersji na portalu academia.edu.